Wspólnota Niepodległych Państw (WNP) to organizacja międzyrządowa składająca się z krajów postsowieckich w całej Eurazji. Promuje współpracę między państwami członkowskimi w aspektach gospodarczych, wojskowych i politycznych.
Składa się z 12 byłych republik radzieckich: Armenii, Azerbejdżanu, Białorusi, Gruzji, Kazachstanu, Kirgistanu, Mołdawii, Rosji, Tadżykistanu, Turkmenistanu i Ukrainy. Powstała w 1991 roku po rozpadzie Związku Radzieckiego.
Była odpowiedzią na rozpad Związku Radzieckiego
Wspólnota Niepodległych Państw (WNP) powstała w grudniu 1991 roku, kiedy prezydenci Rosji, Białorusi i Ukrainy zgodzili się na utworzenie nowej federacji, która byłaby otwarta dla wszystkich byłych republik radzieckich. Wkrótce do WNP dołączyło kilka innych republik, w tym Armenia, Azerbejdżan, Kazachstan, Kirgistan, Mołdawia, Tadżykistan i Uzbekistan.
Celem WNP było stworzenie możliwości skoordynowanego podejścia do polityki zagranicznej, wspieranie integracji gospodarczej, utrzymanie i poprawa współpracy wojskowej oraz rozwój wspólnych sieci transportowych i komunikacyjnych. Cele te miały również zapewnić członkom zachowanie niezależności i integralności terytorialnej.
W końcu jednak cele WNP nie zostały zrealizowane. W szczególności zmniejszyła się współpraca gospodarcza między państwami członkowskimi WNP, ponieważ państwa coraz częściej nawiązywały stosunki handlowe z innymi krajami w Europie i Azji.
Rosyjscy decydenci próbowali również odbudować swoje wpływy militarne w WNP, zwłaszcza wzdłuż jej południowych granic. Strategia ta zmieniała się w zależności od okoliczności, od powrotu do utrzymywania pokoju w Gruzji i Armenii po utrzymanie kontraktów na sprzedaż broni z krajami bałtyckimi.
Była to odpowiedź na rozpad Związku Radzieckiego
Wspólnota Niepodległych Państw powstała w następstwie rozpadu Związku Radzieckiego, kiedy kilka republik – Białoruś, Rosja i Ukraina – zgodziły się na utworzenie organizacji międzyrządowej, która miałaby wspierać współpracę w kwestiach politycznych, gospodarczych, środowiskowych, humanitarnych, kulturalnych i innych. 8 grudnia 1991 roku do tej trójki dołączyło siedem innych republik, które podpisały Deklarację z Ałma-Aty: Armenia, Azerbejdżan, Kazachstan, Kirgistan, Mołdawia, Tadżykistan i Uzbekistan.
Chociaż WNP miała ułatwić to, co nazywano „cywilizowanym rozwodem” między byłymi krajami radzieckimi, jej członkowie różnili się w swoich celach, od utrzymywania pokoju i stabilności poprzez umowy o bezpieczeństwie do bardziej ambitnego programu integracji. W rezultacie WNP nie udało się osiągnąć założonych celów.
W szczególności WNP nie udało się stworzyć wspólnej waluty ani nawet wdrożyć planowanej unii celnej. Co więcej, interesy handlowe wielu byłych państw radzieckich odbiegają od interesów krajów WNP. W związku z tym WNP nie jest już znaczącą siłą integrującą. Zamiast tego stała się klubem narodów o wspólnych poglądach.
Była odpowiedzią na porażkę Związku Radzieckiego
Wspólnota Niepodległych Państw (WNP) powstała w następstwie rozpadu Związku Radzieckiego. Ta luźna federacja narodów początkowo składała się z trzech republik, które zapoczątkowały rozpad – Białorusi, Rosji i Ukrainy – oraz siedmiu innych byłych republik radzieckich. Były to Armenia, Azerbejdżan, Białoruś, Gruzja, Kazachstan, Kirgistan, Mołdawia, Rosja, Tadżykistan i Turkmenistan.
Jego głównym celem była koordynacja polityki w zakresie ekonomii, stosunków zagranicznych, obrony, imigracji, ochrony środowiska i egzekwowania prawa. Ponadto ma promować integrację regionalną wśród państw członkowskich.
Jednakże WNP nie udało się osiągnąć tych celów, ponieważ była zbyt rozczłonkowana i nieskuteczna. Na przykład niektóre z nowo powstałych krajów stanęły w obliczu poważnych problemów społeczno-gospodarczych, które wymagają szybkiego rozwiązania. Mimo to wspólnota niepodległych państw stała się użytecznym forum współpracy między jej członkami w takich dziedzinach, jak sprawy polityczne, społeczne i kulturalne. Służyła również jako platforma dla międzynarodowej dyplomacji w regionie. W szczególności WNP stworzyła ramy dla rozwiązywania sporów terytorialnych w regionie.
