Zakony rycerskie, czyli bractwa rycerzy świeckich, były formą świeckiego bractwa powstałego w średniowiecznej Europie. Były wzorowane na wielkich zakonach regularnych i miały patrona, ślubowanie służby Kościołowi i władcy, statuty, wielkiego mistrza (zwykle panującego księcia) oraz szereg łask duchowych, takich jak odpusty, przywileje, prywatne oratoria i zwolnienie z niektórych postów.
Templariusze
Templariusze byli jednym z wielu zakonów rycerskich założonych przez krzyżowców. Ich celem była obrona chrześcijańskich pielgrzymów i miejsc w Ziemi Świętej, a także służenie jako siła militarna przeciwko armiom islamskim.
Byli grupą mężczyzn, którzy byli pobożni, ale i odważni. Ich styl walki był nieustraszony i często wygrywali bitwy z wojskami islamskimi.
Rekruci pochodzili z całej Europy Zachodniej, ale największym źródłem była Francja. Ich motywacją był głównie obowiązek religijny, by chronić pielgrzymów, ale mogli też szukać przygód lub osobistych korzyści.
Mieli ścisły zestaw zasad, których wszyscy członkowie musieli przestrzegać. Ci, którzy ich nie przestrzegali, byli karani, co mogło obejmować utratę przywilejów, a nawet chłostę.
Szpitalnicy
Szpitalnicy – znani również jako rycerze św. Jana – powstali z hospicjum założonego przez kupców z Amalfi na początku 1170 roku, aby opiekować się pielgrzymami, którzy byli chorzy lub ranni. Początkowo zakon nie pełnił roli militarnej, ale stopniowo rozszerzał swoje obowiązki o walkę.
Współcześni widzieli w szpitalnikach prawdziwych „rycerzy Chrystusa”
Oprócz powołania medycznego, szpitalnicy mogli wykorzystać swoje bogactwo i zasoby do obrony przed atakami muzułmańskich bandytów. Mogli też liczyć na ochronę państw krzyżowców przed atakami.
Jednakże szpitalnicy nie byli pozbawieni wad. W 1238 roku papież Grzegorz IX napisał list do szpitalników w Acre, oskarżając ich o trzymanie nierządnic w swoich wioskach i posiadanie prywatnej własności (czego zabraniały im śluby) – ale to było tylko jedno z takich oskarżeń.
Krzyżacy
Krzyżacy (niem. Deutscher Orden; łac. Ordo Ordis Germanorum), zwani też Rycerzami Świętego Krzyża, byli w średniowieczu krzyżackim zakonem wojskowym. Zajmowali terytoria w Europie, zwłaszcza w krajach bałtyckich, oraz podporządkowywali sobie i chrystianizowali ludność tych obszarów.
Zakon został założony w Acre w Palestynie pod koniec XII wieku. Początkowo było to religijne bractwo kupców, którzy pielęgnowali chorych, ale później zmilitaryzowało się i stało się armią rycerzy.
W okresie średniowiecza Zakon był wspierany przez suzerena papieskiego i mógł wykorzystywać go do swoich celów. Na przykład w 1211 roku rycerze otrzymali od Andrzeja II Węgierskiego ziemię Burzenland w Siedmiogrodzie, której bronili przed Cumanami.
Głównym źródłem dochodów rycerzy były łupy zdobyte w bitwach i na zdobytych terytoriach, ale otrzymywali też regularny strumień datków z handlu i dzierżawy ziemi. Ponadto wiele komandorii oferowało członkom szkolenia, zakwaterowanie i miejsce na emeryturę.
Krzyżowcy
Ci, którzy wzięli udział w krucjatach (zwanych „krzyżowymi”), byli motywowani przez kilka czynników. Począwszy od pragnienia religijnego zbawienia, poprzez presję rówieśników i zapewnienie rodziny, aż po możliwość zdobycia bogactwa, tytułów i ziem.
Kościół oferował odpusty zupełne (zmniejszenie kar pozagrobowych) każdemu, kto zginął podczas krucjaty, więc wielu było gotowych umrzeć za swoją religię. Obiecywano im szybką drogę do nieba i odpuszczenie grzechów.
Pomysł krucjaty był atrakcyjny dla wielu i miał silny wpływ na całe społeczeństwo. Jednak wiele wypraw zakończyło się niepowodzeniem, podobnie jak Krucjata Dziecięca. Pod koniec XIV wieku sądzono, że krucjaty się skończyły. Jednak fakt, że seria prób odzyskania Jerozolimy trwała przez cały ten okres, pokazuje, że impuls krucjatowy nie wygasł. Co więcej, pojęcie konfliktu religijnego na Wschodzie nadal było ważnym czynnikiem w rozwoju Kościoła katolickiego w Europie.
